Prawne regulacje kwestii elektrośmieci

Sposób pozbycia się z domu zużytego sprzętu RTV, AGD i innych odpadów elektronicznych nie jest kwestią wyłącznie sumienia czy proekologicznej postawy. Zakres tego, co można, a czego w żadnym razie nie wolno robić ze śmieciami owego szczególnego typu, jest całkiem precyzyjnie wyznaczony przez prawo, które dostosowano do dyrektyw Unii Europejskiej. Wciąż jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę z istnienia odpowiednich przepisów.

Tymczasem nie jest to efekt jakiegoś widzimisię brukselskich biurokratów, ale wynik badań i przemyśleń specjalistów z wielu dziedzin. Kluczowym czynnikiem jest oczywiście troska o środowisko, ale też o pojedyncze jednostki ludzkie. Ze starego sprzętu elektrycznego i elektronicznego mogą z czasem wydostać się szkodliwe dla zdrowia substancje, takie jak rtęć, kadm, azbest czy ołów. Urządzenia wyprodukowane po 2006 roku nie mogą ich w ogóle zawierać (co też jest skutkiem wprowadzenia stosownych regulacji prawnych), w wielu domach jednak wciąż stoją lodówki, kuchenki czy telewizory z lat dawniejszych.

Grzywna za śmieci

Jeśli chcemy się pozbyć sprzętu tego rodzaju – z powodu nienaprawialnej awarii lub wymiany na nowy – nie możemy ot tak, po prostu wyrzucić go na śmietnik, zostawić na chodniku przed domem albo wywieźć do lasu. Grozi za to grzywna w wysokości nawet kilku tysięcy złotych. Tymczasem pozbycie się elektrośmieci w sposób przyjazny środowisku oraz zgodny z prawem wcale nie jest takie trudne, jak by się z pozoru mogło wydawać. Istnieje co najmniej kilka możliwości rozwiązania tego problemu.

Punkty zbiórki

Jedną z nich jest oddanie zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych do punktu zbiórki takich odpadów (oznaczonego skrótem ZSEE). Pozostawienie ich w takim punkcie jest całkowicie bezpłatne. Adresy lokalnych punktów ZSEE znajdują się w każdym urzędzie gminy oraz na jego stronie internetowej, a także w miejscach, gdzie możemy kupić nowy sprzęt RTV/AGD bądź oddać go do naprawy. Obowiązek udostępniania przez gminy, sklepy i serwisy informacji na temat utylizacji elektrośmieci również reguluje odpowiednia ustawa. Istnieją także firmy zajmujące się odbiorem tego typu odpadów, takie jak na przykład Ago Recykling z Warszawy. Korzystając z ich usług, nie musimy się martwić problemem transportu zużytego sprzętu.

Gdzie jeszcze można zostawić zużyty sprzęt

Jeżeli wymieniamy stare urządzenie na nowe, to pierwsze możemy też nieodpłatnie zostawić u sprzedawcy tego drugiego. Sklep pod karą grzywny musi taki sprzęt przyjąć, ale tylko w przypadku, gdy kupujemy np. telewizor i zostawiamy telewizor. Jeśli nabywamy kuchenkę, ale pozbywamy się pralki, sprzedawca nie ma takiego obowiązku. Często jednak sklepy RTV/AGD, zwłaszcza te większe, z tzw. dobrej woli umożliwiają pozostawianie u siebie starych urządzeń, każdorazowo jednak należy zasięgnąć informacji w tej sprawie. Musimy też pamiętać, że to my jesteśmy odpowiedzialni za transport zużytego sprzętu. Sprzedawca nie ma obowiązku brać tego na siebie.

Ma za to prawo w jednym konkretnym przypadku odmówić przyjęcia przeznaczonego do utylizacji urządzenia, z czego też powinniśmy sobie zdawać sprawę. Chodzi o sytuację, w której urządzenie takie stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia osób mających je przyjąć. Tak samo rzecz ma się z punktami serwisowymi. Jeśli oddajemy sprzęt do naprawy i okazuje się, że jest ona niemożliwa lub nieopłacalna, możemy go nieodpłatnie zostawić również w serwisie – o ile oczywiście nie zachodzi sytuacja opisana powyżej. Wówczas bowiem musimy udać się do wspomnianego już punktu zbiórki elektrośmieci.