Podstawowe informacje o badaniu i czyszczeniu olejów

Kontrola stanu olejów przemysłowych ma na celu zapewnienie niezawodności pracy maszyn i urządzeń oraz zmniejszenie kosztów eksploatacyjnych. Po stwierdzeniu zanieczyszczeń oleju konieczne jest zastosowanie odpowiednich metod filtracji i oczyszczania. Dzięki temu, zapewniamy wysoką jakość oleju i minimalizujemy ryzyko awarii maszyn.

Oleje przemysłowe spełniają bardzo istotne funkcje w maszynach i urządzeniach. Wśród najważniejszych z  nich należy wymienić: zmniejszenie tarcia i zużycia maszyn, ochronę przed korozją, odprowadzanie ciepła, oraz przenoszenie ciśnień w urządzeniach ciśnieniowych. Podczas pracy, olej ulega starzeniu i zanieczyszcza się. Starzenie oleju zachodzi głównie w wyniku utleniania. Temu procesowi sprzyjają czynniki, takie jak: za wysoka temperatura, obecność tlenu, obecność wody oraz metalicznych katalizatorów, czyli metali pochodzących ze zużycia. Efektem ich działania jest powstawanie produktów starzenia się olejów w postaci szlamów, nagarów i laków.

Badanie jakości olejów

Spadek jakości oleju ma bardzo groźne skutki, ponieważ, jak podają źródła naukowe, przedwczesne zużycia elementów spowodowanych zanieczyszczeniami oleju stanowią około 80% wszystkich awarii w układach hydraulicznych. Aby temu zapobiec, konieczne jest regularne badanie oleju, nie tylko pod kątem zmiany jego właściwości na skutek procesów starzenia, ale także obecności zanieczyszczeń trafiających do układu.

Regularnie przeprowadzane analizy oleju pozwalają ocenić jego stan uwzględniając: stopień degradacji, zmiany własności użytkowych oleju oraz obecność zanieczyszczeń. Co więcej, analizy olejowe dostarczają również informacji o stanie maszyny, co pozwala wykryć zużyte podzespoły i części oraz wymienić je zanim spowodują awarię. Szczególnie istotne jest monitorowanie olejów pracujących w układach hydraulicznych (np. prasy hydrauliczne, wtryskarki, ciężkie maszyny budowlane), turbinowych (układy smarowania łożysk, układy pomocnicze i regulacyjne), wysokoobciążonych przekładni przemysłowych, wanien hartowniczych, systemów grzewczych, a także silników spalinowych pojazdów.

W zakres badania, w zależności od rodzaju oleju, wchodzą między innymi: lepkość, zawartość wody, całkowita liczba kwasowa i zasadowa, klasa czystości oraz zawartość pierwiastków zużyciowych w oleju. Ważne jest, żeby próbki do badania pobrać z odpowiednich miejsc, tak aby próbka była reprezentatywna dla całego układu.

Wybrane metody czyszczenia olejów

Żeby zapobiegać zanieczyszczeniu oleju stosuje się rozmaite systemy oczyszczania. Jedną z najstarszych technologii jest filtr mechaniczny. Działa w bardzo prosty sposób, zatrzymując cząsteczki zanieczyszczeń, które są większe niż otwory w materiale filtrującym.

Innym urządzeniem jest wirówka, która poddaje oleje sile odśrodkowej. Jej działanie opiera się na prawie Stokesa. Wirówki najlepiej odseparowują ciecz o dużej różnicy gęstości i małej lepkości. Jak wyjaśnia specjalista z firmy BBT: „Niewątpliwą zaletą wirówek jest możliwość równoczesnego usunięcia zarówno cząstek stałych, jak i wody z oleju”. Z drugiej jednak strony, wirówki nie są w stanie skutecznie usunąć wody zemulgowanej, bardzo małych cząsteczek zanieczyszczeń i produktów utleniania się oleju.

Kolejną metodą jest technologia próżniowego usuwania wody z olejów. Polega ona na zastosowaniu urządzeń, które w komorze próżniowej wytwarzają na tyle niskie ciśnienie, że woda prawie w całości odparowuje przy temperaturze nie wpływającej negatywnie na właściwości oleju. Atutem tej metody jest równoczesne usuwanie z olejów gazów. Technologia próżniowa nie usuwa jednak zanieczyszczeń w postaci cząstek stałych ani produktów utleniania się dlatego równocześnie olej powinien być poddany filtracji na skutecznych wkładach filtracyjnych o wysokim współczynniku filtracji bx .

Dlaczego dbanie o olej się opłaca?

Regularne badanie i czyszczenie oleju nie tylko pozwala uniknąć awarii maszyn, ale jest też zyskowną inwestycją. Klienci, którzy zainwestują w skuteczne systemy oczyszczania oleju, bardzo często nawet kilkakrotnie wydłużają żywotność oleju. Uzyskując obniżenie kosztów pracy instalacji, dzięki mniejszemu zużyciu oleju w znacznym stopniu zapobiegają awariom maszyn i całych systemów produkcyjnych oraz mają korzystny wpływ na środowisko naturalne.