Pielęgnacja i ochrona łożysk tocznych

Smarowanie łożysk tocznych nie tylko zmniejsza ich zużycie, ale też chroni przed zanieczyszczeniami, które mogą je uszkadzać. Smar stanowi również ochronę przed korozją. By odpowiednio dobrać ochronę dla łożysk, należy uwzględnić ich konstrukcję oraz budowę i sposób smarowania całego urządzenia. Do smarowania używa się na ogół dwóch produktów - smarów lub olejów. Jak odpowiednio wybrać ochronę dla łożyska tocznego?

Smary do łożysk

Smary stałe są stosowane w urządzeniach, których sama konstrukcja nie zapewnia smarowania. Stosowane są w urządzeniach, gdzie łożyska pracują z niewielkimi prędkościami i nie rozgrzewają się nadmiernie w czasie pracy. Smary stałe stosuje się także w urządzeniach, w których konstrukcja węzła łożyskowego jest zamknięta. Łożyska silnie obciążone, które pracują z dużymi prędkościami, powinny być smarowane olejami. Smary dobierane są na podstawie prostego wzoru. Objętość smaru, który powinien zostać dostarczony do łożyska, to iloczyn współczynnika zależnego od rodzaju łożyska i masy łożyska w kilogramach. Współczynnik zależny od rodzaju łożyska najwyższy jest dla łożysk kulkowych, a najniższy dla łożysk baryłkowych z koszykiem lanym. Na rynku dostępne są także preparaty do smarowania na sucho. Znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie użycie smarów lub olejów jest niewskazane, lub niemożliwe. Ciekawym rodzajem smarów są długotrwałe smary syntetyczne, które mają dobre właściwości pełzające i są odporne na działanie wysokich ciśnień i temperatur. Smary te dodatkowo wypierają wodę, chronią przed wilgocią i wydłużają żywotność łożysk.

Oleje do łożysk

Jest kilka różnych sposobów na dostarczanie oleju do łożysk - dowiadujemy się w firmie Metex z okolic Krakowa. Pierwszym z nich jest smarowanie w kąpieli olejowej, najczęściej spotykany sposób smarowania. Łożysko zanurzane jest do wysokości osi dolnego elementu tocznego. W przypadku pionowych wałów zanurzenie może być większe, do wysokości około 80%. Jeżeli poziom oleju jest za niski i chcemy go uzupełnić, na wale umieszczany jest dysk. Jego średnica powinna być dobrana tak, by pozwalała na zanurzenie w oleju. Olej z dysku dostaje się do łożyska przez zgarniacz - stąd nazwa tej metody - smarowanie dyskiem olejowym. Inna metoda to smarowanie natryskowe. Olej dostarczany jest bezpośrednio na elementy toczne pod ciśnieniem. Tę metodę stosuje się przede wszystkim w silnikach turbinowych i odrzutowych. Nieco podobna metoda to smarowanie mgłą olejową, która rozpylana jest przy pomocy powietrza. Rozpylona mgłę smaruje nie tylko łożysko, ale i pozostałe elementy urządzenia.