Na czym polegają badania psychologiczne dla kierowców?

W niektórych przypadkach do bezpiecznego wykonywania zawodu związanego z kierowaniem pojazdem nie wystarczy prawo jazdy. Kierowca powinien przejść również specjalne badania medyczne i psychologiczne. W tym artykule wyjaśnimy, na czym polegają badania psychologiczne, w jakim celu są przeprowadzane i kto musi je przejść obowiązkowo. Zapraszamy do lektury.

Kto jest zobowiązany do poddania się badaniom?

Badania medyczne musi przejść każdy kandydat na kierowcę, natomiast badania psychologiczne dla kierowców przeznaczone są dla określonej grupy osób, do których należą:

• kandydaci do uzyskania uprawnień na prawo jazdy kategorii C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D i D+E,
• kandydaci na instruktora lub egzaminatora osób, które ubiegają się o uprawnienia do kierowania pojazdami, a także osoby ubiegające się o pozwolenie do kierowania tramwajem,
• osoby, które zajmują się kierowaniem w ramach obowiązków zawodowych samochodem prywatnym lub służbowym, np. kierowcy taksówek,
• osoby kierujące pojazdem w stanie nietrzeźwości lub po użyciu podobnego w działaniu środka, a także po przekroczeniu liczby 24 punktów otrzymanych za naruszenia przepisów ruchu drogowego,
• sprawcy wypadku drogowego, w którym jest zabity lub ranny,
• kierowcy skierowani przez lekarza, w przypadku stwierdzenia (w wyniku badania lekarskiego) konieczności przeprowadzenia badania psychologicznego,
• osoby ubiegające się o przywrócenie uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym, które zostało cofnięte ze względu na istnienie przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdami.

Co należy sprawdzić w trakcie badania psychologicznego?

Aby sprawdzić sprawność psychiczną badanej osoby, należy wziąć pod uwagę kilka elementów. Pierwszym jest ogólna wiedza teoretyczna, na którą składają się m.in.: znajomość przepisów i zasad funkcjonowania ruchu drogowego, zasad prowadzenia pojazdu, a także wpływu sytuacji drogowych na sposób prowadzenia pojazdu. Drugi element to praktyka – umiejętności danego kierowcy lub kandydata, który powinien umieć obsługiwać urządzenia kierujące, odpowiednio oceniać sytuację na drodze i własne możliwości oraz wykonać właściwy manewr z uwzględnieniem cech sytuacji drogowej. Ponadto kierowca powinien wykazywać się motywacją do bezpiecznego zachowania w stosunku do innych uczestników ruchu drogowego, zwłaszcza jeżeli utracił uprawnienia po jeździe w stanie nietrzeźwości.

Człowiek ma największy wpływ na sytuacje drogowe, dlatego rola psychologów oraz badań przez nich przeprowadzanych jest nieoceniona. Fizyczna niesprawność lub niektóre cechy osobowości kierowców mogą przyczynić się do ich nieodpowiedzialnego zachowania w sytuacjach ruchu drogowego i zwiększają ryzyko spowodowania wypadku na drodze – wyjaśnia psycholog z Ośrodka Badań Psychologicznych w Wałbrzychu.