Jak opiekować się noworodkiem z niską masą urodzeniową?

Niska masa urodzeniowa dziecka, nazywana hipotrofią, oznacza, że maluch nie osiągnął w czasie ciąży pożądanego rozmiaru – noworodek waży mniej niż 2500 g. Jeśli dziecko jest wcześniakiem, sprawa wydaje się oczywista, jednak hipotrofia może występować także u dzieci urodzonych o czasie. Jeśli niedowaga wynika z faktu, że dziecko jest mniejsze od rówieśników, możemy podejrzewać, że do zahamowania wzrostu doszło przed 20. tygodniem ciąży, jeśli natomiast hipotrofia jest asymetryczna, prawdopodobnie do zahamowania wzrostu doszło znacznie później. O asymetrii mówimy, gdy główka i nóżki dziecka są prawidłowe, jednak obwód brzucha jest zbyt mały. Jakie mogą być przyczyny niskiej masy urodzeniowej noworodka? I jak opiekować się takim dzieckiem?

Przyczyny niedowagi niemowląt

Najczęstszy powód hipotrofii to zaburzenia pracy łożyska, czyli na przykład częściowe odklejenie, przedwczesne starzenie się, czy zakrzepica naczyń łożyska. Kolejną przyczyną może być choroba matki, np. nadciśnienie, cukrzyca, czy niedokrwistość, a także choroby serca lub nerek. Większe ryzyko na urodzenie dziecka o zbyt niskiej masie mają kobiety, które palą papierosy i piją alkohol w ciąży, co jest oczywiście kategorycznie zakazywane przez lekarzy, jednak nie możemy się oszukiwać, że każda kobieta stosuje się do zaleceń. Winowajcą może być także infekcja ciężarnej. Wirusy, które zwiększają ryzyko, to przede wszystkim pierwotniaki, które wywołują toksoplazmozę, grypa, ospa wietrzna i cytomegalia.

Rozwój noworodka z niską masą urodzeniową

Jeśli malec jest odpowiednio odżywiany i nie dopadają go żadne infekcje, może szybko nabrać stracone kilogramy – ale nie zawsze. Jeśli przyczyną niedoboru masy ciała są wady wrodzone, poprawę mogą przynieść leki, a w niektórych przypadkach operacja. Dzieci z hipotrofią stanowią zróżnicowaną grupę, dlatego każde trzeba traktować indywidualnie i postępować zgodnie z jego potrzebami – mówi nam neonatolog pediatra dr Jarosław Groszko, który prowadzi Indywidualną Praktykę Lekarską w Bytomiu. Nie ma jednej uniwersalnej zasady dla wszystkich dzieci. Niska masa urodzeniowa nie szkodzi w szczególny sposób noworodkowi, jednak może mieć wpływ na późniejszy rozwój dziecka – konsekwencje mogą objawić się dopiero w życiu dorosłym. Warto dodać, że hipotrofia jest też objawem wewnątrzmacicznego ograniczenia wzrostu, które diagnozowane jest u około 6% noworodków w Polsce. Są trzy kryteria, by ją stwierdzić: niska masa urodzeniowa, szybka kompensacja masy urodzeniowej i będące jej wynikiem otłuszczenie organizmu. Otłuszczenie organizmu, przede wszystkim narządów wewnętrznych, może zwiększać w przyszłości ryzyko wystąpienia tzw. chorób cywilizacyjnych, czyli np. nadciśnienia tętniczego, czy cukrzycy. By nie doszło do wewnątrzmacicznego ograniczenia wzrostu, kobieta powinna szczególnie dbać o swoją dietę w czasie ciąży. Podsumowując: opiekę nad noworodkiem z niską masą urodzeniową należy skonsultować z lekarzem, ponieważ jest to kwestia indywidualna. Pamiętajmy jednak, że urodzenie dziecka o niskiej masie nie przesądza z góry, że opieka nad nim będzie odbiegała znacznie od opieki nad noworodkiem o prawidłowej masie.