Terapia behawioralna. Co to takiego?

Terapia behawioralna jest zalecana przy wielu zaburzeniach i chorobach psychicznych. Dokładniej mówiąc, jest to terapia poznawczo-behawioralna, będąca jedną z najskuteczniejszych i najlepiej zbadanych w historii psychiatrii. Została opracowana przez amerykańskiego psychiatrę Aarona Becka w XX wieku. Czym jest dokładnie, na czym polega i kiedy warto z niej skorzystać?

Czym jest terapia behawioralna?

Ten rodzaj terapii jest oparty na zasadzie behawioryzmu, tj. wpływu otoczenia, bodźców oraz doświadczeń na postępowanie, zachowanie i myślenie człowieka. Jej głównym założeniem jest przekonanie, że zaburzenia funkcjonowania wynikają z wyuczonych reakcji na bodźce.

Specjalista z poradni Agathum wyjaśnia, że terapia behawioralna ta opiera się właśnie na tych reakcjach, ich ukierunkowaniach i poznaniu. Warto dodać, że najważniejsze jest dla niej to, co tu i teraz oraz w części to, co w przyszłości. Całkowicie nie liczy się to, co było.
W związku z tym nie koncentruje się ona na badaniu podświadomych procesów psychicznych czy też dawnych traum, w przeciwieństwie do psychoanalizy. Stawia na modyfikowanie wyuczonych zachowań tak, by pozbyć się neurotycznych zachowań czy też zaburzeń postrzegania świata. Może ona być stosowana jako część procesu leczenia pacjenta jako jedyna forma pracy bądź w połączeniu z lekami.

Kiedy warto skorzystać z terapii behawioralnej i jak przebiega?

Terapia behawioralna jest stosowana m.in. w przypadku zaburzeń lękowych i depresji. Jest także zalecana w przypadku różnych fobii czy zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, schizofrenii czy stresu pourazowego. Ma również zastosowanie w resocjalizacji więźniów i młodzieży czy leczeniu zaburzeń odżywiania. W postaci psychoterapii dla dorosłych jest też pomocna np. w przypadku wystąpienia depresji poporodowej.

Jest to leczenie krótkoterminowe – najczęściej trwa od 6 tygodni do około pół roku. Sesje najczęściej się odbywają dwa razy w tygodniu i trwają około 30 do 60 minut.  W pierwszej kolejności jest określany problem, z którym się zmaga pacjent, a dopiero w kolejnym kroku sposób jego myślenia w zetknięciu z opisaną sytuacją. Jest to czas, w którym są definiowane emocje, uczucia i skojarzenia wywołane bodźcem lub sytuacją, w której pacjent wykazuje określoną reakcję. Wszystko to odbywa się przy wykorzystaniu dialogu sokratejskiego, który polega na zadawaniu pytań w określony sposób, tak by rozmówca mógł sam dotrzeć do wniosków na temat określonych zachowań. Zdaniem niektórych wadą tego rodzaju terapii jest to, że nie koncentruje się na przyczynie pojawienia się lęków, ale pozwala je jedynie kontrolować.