Stałe urządzenia gaśnicze – teoria i praktyka

W Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 7 czerwca 2010 r. o ochronie przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów wymieniono m.in. te obiekty, które należy zaopatrzyć w stałe urządzenia gaśnicze, w tym urządzenia wodne tryskaczowe i zraszaczowe. Pytanie, na które poszukamy odpowiedzi w niniejszym artykule, dotyczy tego, w jakich jeszcze miejscach instalacje te sprawdzają się w praktyce.

Zgodnie z brzemieniem ww. rozporządzenia za stałe urządzenia gaśnicze uznajemy urządzenia na stałe związane z obiektem, uruchamiane samoczynnie na skutek powstałego pożaru, posiadające zapas środka gaśniczego w postaci wody, ale również pary, piany, proszku, gazu lub aerozolu. Funkcją tych urządzeń jest ugaszenie pożaru we wstępnej fazie, zanim ogień zdąży się rozprzestrzenić poza strefę objętą ochroną ppoż. i spowodować przez to większe straty.

Za stałe urządzenia gaśnicze uznawane są:

• należące do wodnych systemów gaśniczych urządzenia tryskaczowe, zraszaczowe i mgłowe,
• gazowe systemy gaśnicze,
• instalacje pianowe,
• instalacje proszkowe,
• systemy gaszenia iskier.

Gdzie zgodnie z przepisami należy stosować stałe urządzenia gaśnicze?

W Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 7 czerwca 2010 r. o ochronie przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów czytamy, że w stałe urządzenia gaśnicze należy zaopatrzyć:

• archiwa,
• muzea i zabytki budowlane,
• ośrodki elektronicznego przetwarzania danych o znaczeniu krajowym.

W przytaczanym akcie prawnym osobno potraktowane są stałe urządzenia gaśnicze wodne, których zastosowania wymagają:

• obiekty handlowe lub wystawowe: jednokondygnacyjne ze strefą pożarową zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL I o powierzchni 8000 m2 oraz kilkukondygnacyjne będące w strefie pożarowej zakwalifikowanej do tej samej kategorii o powierzchni powyżej 5000 m2,
• zamknięte garaże o więcej niż dwóch kondygnacjach podziemnych lub usytuowane poniżej drugiej kondygnacji bez dostępu do wjazdu i wyjazdu z obiektu,
• budynki o przeznaczeniu gastronomicznym z ilością powyżej 600 miejsc,
• wysokościowe budynki wielorodzinne,
• wysokościowe budynki użyteczności publicznej.

Jak zastosowanie stałych urządzeń gaśniczych wygląda w praktyce?

Przepisy mówiące o obowiązku stosowania stałych urządzeń gaśniczych nie obejmują obiektów takich jak hale produkcyjne i magazyny. Mimo to wielu inwestorów decyduje się na montaż w tych obiektach czynnych systemów zabezpieczenia przeciwpożarowego, a zwłaszcza instalacji tryskaczowych. Skąd więc bierze się duże zainteresowanie instalacjami tryskaczowymi wśród właścicieli takich obiektów?

- Powiedziałbym, że to zainteresowanie jest spowodowane logiczną oceną ryzyka powstania pożaru i skali jego skutków, ale na pewno znaczenie ma tu również czysto finansowa opłacalność rozwiązania w zakresie ochrony ppoż. Duże obiekty produkcyjne, a tym bardziej magazynowe mają zwykle zbyt wiele do stracenia w wyniku pożaru, który powoduje zagrożenie zarówno dla konstrukcji budynku, jak i dla osób i mienia. Postępowanie zgodnie z przepisami ppoż. nie zawsze gwarantuje optymalną ochronę, dlatego przy wyborze systemu ppoż. często brane są pod uwagę dodatkowe kryteria takie jak wielkość powierzchni produkcyjnej lub magazynowej, obciążenie ogniowe wyposażenia, surowe wymogi firm ubezpieczeniowych (często brak instalacji tryskaczowej jest powodem całkowitej odmowy ubezpieczenia), indywidualny interes przedsiębiorcy w zabezpieczeniu mienia czy nawet gęstość zabudowy, w jakiej znajduje się dany obiekt - wyjaśnia przedstawiciel firmy killfire.

Summa summarum niejednokrotnie montaż instalacji tryskaczowych jest korzystniejszym rozwiązaniem niż np. ściany ppoż., które jedynie dzielą budynek na strefy pożarowe, zapobiegając rozprzestrzenieniu się ognia na strefy sąsiednie. Tymczasem instalacja tryskaczowa uruchamia się w reakcji na powstanie pożaru, do tego wyłącznie w miejscu źródła podwyższonej temperatury, nie powodując zalania wodą stref, poza tymi, gdzie jest to działaniem koniecznym. I, co równie istotne, instalacja tryskaczowa projektowana dla dużych obiektów jest rozwiązaniem tańszym niż budowa wielu ścian oddzielenia ppoż.