Środki smarne i ich wpływ na działanie maszyn

Podstawową funkcją środka smarnego jest redukcja lub nawet całkowita eliminacja tarcia w punktach styku metalowych elementów. Zmniejszenie tarcia między współpracującymi częściami maszyn służy ograniczeniu zużycia ciernego, a w rezultacie wydłużeniu żywotności mechanizmu. Stosowanie środków smarnych jest niezbędne m.in. między powierzchniami tocznych i ślizgowych powierzchni łożysk.

Smarowanie łożysk tocznych

Do smarowania maszyn używa się środków o rozmaitej konsystencji: plastyczne, ciekłe, stałe i gazowe. Najszersze zastosowanie znajdują smary ciekłe, czyli oleje, co wynika z łatwości aplikacji, a co za tym idzie również precyzji dawkowania.

Środki smarne służą przede wszystkim redukcji tarcia między ruchomymi elementami łożyska. Stosowane są zarówno w łożyskach ślizgowych, jak i tocznych, choć w tym drugim przypadku ich zużycie jest naturalnie mniejsze. Ruchy ślizgowe w łożyskach tocznych są na tyle niewielkie, że można w nich stosować smary o różnej gęstości i lepkości. Punktowe braki smaru w miejscach styku są dopuszczalne i nie powinny wpływać na obniżenie wydajności elementu, pod warunkiem, że nie dojdzie do znaczącego wzrostu temperatury. Odprowadzanie ciepła z obszaru tarcia to kolejne zadanie środka smarnego. Poza tym smary chronią powierzchnie metalowe przed korozją, usuwają z łożysk zanieczyszczenia i uszczelniają je.

Korzyści ze stosowania dobrych środków smarnych

Stosowanie właściwie dobranych środków smarnych w odpowiednich ilościach jest niezbędne do prawidłowego działania maszyn. Jak się okazuje, jest to obszar często zaniedbywany. Ok. 35% uszkodzeń łożysk wynika właśnie z braku lub używania nieprawidłowego smaru. Efekt? Rosnące koszty utrzymania ruchu w przedsiębiorstwie. A takich dodatkowych wydatków na naprawy i strat wynikających z przestojów w pracy można przecież uniknąć. Dobry smar to podstawa – przekonuje nasz rozmówca z firmy UNI-LAGER.

Środki smarne wydłużają żywotność maszyn – to najbardziej oczywista korzyść z ich stosowania, ale nie jedyna. Opłacalność stosowania profesjonalnych smarów (i systemów smarowania) wynika też ze zmniejszenia zapotrzebowania maszyn na energię. Redukcja tarcia, nawet między drobnymi elementami konstrukcji, zwiększa efektywność energetyczną linii technologicznej. Kiedy maszyny w przedsiębiorstwie pracują szybciej i wydajniej, zużywając przy tym mniej energii, powstaje jeszcze jedna, uniwersalna korzyść – zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do środowiska.

Prawidłowo dobrane i właściwie aplikowane środki smarne pozwalają utrzymać maszyny w dobrym stanie technicznym i zwiększają ich wydajność. Nie ulega więc wątpliwości, że ten aspekt użytkowania i konserwacji maszyn powinien znajdować się w centrum zainteresowania osób odpowiedzialnych za utrzymanie ruchu w zakładzie.