Siodła dla konia – rodzaje, zastosowanie

Siodło do jazdy konnej to starożytny wynalazek, który z powodzeniem służy nam do dziś. Dobrze dobrane i właściwie dopasowane znacznie zwiększa wygodę zarówno jeźdźca, jak i konia, rozkładając równomiernie ciężar człowieka na grzbiecie zwierzęcia. Siodła są wykonywane z myślą o wszystkich dyscyplinach jeździeckich – ułatwiają prawidłowy dosiad i podnoszą bezpieczeństwo jazdy. Zapraszamy na krótkie kompendium wiedzy o tym sprzęcie.

Rodzaje siodeł i ich zastosowania 

Siodło to najważniejszy sprzęt, jaki zakładamy na konia – zależy od niego nie tylko komfort jazdy, ale i zdrowie oraz samopoczucie wierzchowca. W zależności od sposobu jazdy i dyscypliny jeździeckiej do wyboru mamy następujące rodzaje siodeł:

• wszechstronne – inaczej ogólnoużytkowe. Jak sama nazwa wskazuje, nadaje się do wielu zastosowań: skoków i ujeżdżenia na poziomie rekreacyjnym oraz wyjazdów w teren. Często użytkowane w szkółkach jeździeckich;
• skokowe – stworzone do dyscypliny skoków, jego budowa pozwala w bezpieczny sposób pokonywać wysokie przeszkody, zachowując równowagę;
• ujeżdżeniowe – inaczej dresażowe, dzięki dłuższej tybince i głębokiemu siedzisku umożliwiają stabilny dosiad niezbędny podczas jazdy ujeżdżeniowej;
• rajdowe – przeznaczone do wielogodzinnych jazd w terenie, nacisk kładzie się w nim na maksymalną wygodę jeźdźca i konia oraz dobrą amortyzację ciężaru;
• westernowe – siodła o charakterystycznym kształcie z rożkiem do zawieszania lassa, szerokim siedziskiem i puśliskami używane pierwotnie przez kowbojów;
• gapy – małe i lekkie siodła przeznaczone dla najmłodszych dzieci i pasujące na kucyki;
• wyścigowe – bardzo lekkie, o krótkiej tybince i płaskim siedzisku;
• damskie – rodzaj siodła przeznaczony do jazdy „po damsku”, czyli bokiem. Wyposażony w dwie kule, czyli wsporniki służące do ustabilizowania nóg amazonki.

Wszystkie typy siodeł występują w szerokiej gamie modeli, rozmiarów i kolorów, również ich rozpiętość cenowa jest ogromna – dobrej jakości, markowe siodło potrafi być warte więcej niż sam wierzchowiec. Nic w tym jednak dziwnego, ponieważ przy zastosowaniu odpowiedniej konserwacji może służyć nawet przez kilkadziesiąt lat!

Budowa siodła 

Siodło składa się z wielu elementów, które decydują o jego ostatecznym kształcie i funkcjonalności. Podstawę stanowi terlica, będąca niejako rusztowaniem całego siodła (chociaż istnieją też siodła bezterlicowe). Kiedyś wykonywana z drewna, obecnie coraz częściej z materiałów syntetycznych, terlica ma kształt zbliżony do siedziska siodła. Jest obleczona skórą lub innym materiałem. Pod nią znajdują się panele oddzielone od siebie kanałem. Leżą one po obu stronach kręgosłupa konia i odpowiadają za równomierne rozłożenie ciężaru jeźdźca. Panele wypełnia się wełną lub lateksem. Ich kształt można formować, dopasowując go do grzbietu danego konia.

Miejsce pomiędzy przednim a tylnym łękiem (czyli dwoma najwyższymi punktami siodła) określa się mianem siedziska. W zależności od typu siodła ma różną głębokość, a każde siodło jest produkowane w kilku rozmiarach siedziska: od 15 do 18 cali – dobiera się je do gabarytów jeźdźca. Po obu stronach siedziska znajdują się szerokie płaty skóry, czyli tybinki. Pod nimi znajdziemy przystuły, czyli dziurkowane paski, do których mocuje się popręg. Na tybinkach umieszcza się poduszki kolanowe oraz czasami klocki stabilizujące pozycję nogi w siodle, a także szlufkę do przełożenia końcówki puśliska. Zamek, na którym się je zawiesza, znajduje się pod skrzydełkiem w okolicach przedniego łęku.

Osprzęt do siodła, czyli popręg, strzemiona i puśliska 

Samo siodło to za mało – niezbędny jest odpowiedni osprzęt, czyli popręg, dzięki któremu siodło leży stabilnie na grzbiecie konia i nie przesuwa się w czasie jazdy, oraz strzemiona zawieszane na puśliskach – podpowiada pracownik specjalistycznego sklepu jeździeckiego Amigo.

Do każdego rodzaju siodła przeznaczony jest inny popręg. Dobierając go, trzeba wziąć pod uwagę również budowę konia, a dla zwierząt o szczególnie wrażliwej i podatnej na obtarcia skórze kupić model pokryty naturalnym lub sztucznym futrem.

Strzemiona są niezbędnym elementem siodła – ułatwiają wsiadanie, stabilizują pozycję nóg i umożliwiają jazdę w prawidłowym dosiadzie. Są produkowane w różnych rozmiarach, wzorach i kolorach, łatwo więc znaleźć model, który będzie nam najbardziej odpowiadał. Puśliska natomiast to proste paski z regulacją umożliwiające zamocowanie strzemion do siodła oraz ustawianie ich na odpowiedniej dla danego jeźdźca wysokości.

Z jakich materiałów wykonuje się siodła? 

Zasadniczo siodła dzielą się na skórzane i syntetyczne. Kiedyś za najlepsze i najtrwalsze uważano te wykonane z dobrej jakości skóry naturalnej, głównie bydlęcej. Obecnie jednak na rynku siodeł syntetycznych trwa prawdziwa technologiczna rewolucja, a wybrane modele uznanych marek w zasadzie w niczym nie ustępują tradycyjnym siodłom skórzanym. Co więcej, są łatwiejsze w pielęgnacji i lżejsze, co dla wielu jeźdźców i koni ma duże znaczenie. Tak zwane syntetyki wystarczy przecierać wilgotną szmatką, podczas gdy siodła skórzane wymagają regularnej konserwacji za pomocą specjalnych mydeł i olejów. Niezależnie od materiałów porządnie wykonane siodło to inwestycja na lata, nie warto więc na nim oszczędzać.