Na czym polega wzorcowanie wagi?

Wagi to urządzenia niezbędne w praktycznie każdego rodzaju działalności gospodarczej – wykorzystuje się je w produkcji towarów, ich porcjowaniu, pakowaniu, transporcie, a także obliczaniu opłat, takich jak cła. Dlatego waga powinna być jak najbardziej precyzyjna, by dokonywać pomiarów bez błędów mogących mieć znaczący wpływ na jakość produktu lub jego wartość. Każda waga przed dopuszczeniem do użytku w celach gospodarczych musi zostać poddana wzorcowaniu. Na czym ono polega?

Czym jest wzorcowanie wagi?

Wśród wag stosowanych w gospodarce nie ma urządzeń doskonale precyzyjnych – wiąże się to z tym, każda pokazuje z nich wynik do tylko pewnej określonej części grama. Pomiar dokonywany za pomocą wag domowych zwykle zaokrąglany jest do jednego grama. W wagach wykorzystywanych w laboratoriach chemicznych lub medycznych wartość zaokrąglenia wynosi zazwyczaj jeden miligram, gdyż nawet różnica jednego miligrama – jednej milionowej grama - może mieć bardzo poważne konsekwencje dla właściwości wytwarzanego leku. Różne wagi ważą zatem z różną dokładnością. Wzorcowanie jest procesem pozwalającym ustalić, jak wysoka jest ta dokładność - polega ono na określeniu różnicy między wartością wzorcową jednostki miary, a wskazaniami danej wagi. Odbywa się to poprzez dokonanie pomiaru ciężaru odpowiednio przygotowanego, zatwierdzonego odważnika o ustalonej masie (np. jednego grama) i sprawdzenie wskazania wagi. Wynikiem wzorcowania jest wyznaczenie błędu (różnicy między wartością masy wzorca a wynikiem dostarczonym przez wagę) oraz niepewności (granicy rozrzutu wyznaczonego błędu pomiaru). Dzięki temu możliwe jest określenie przydatności danego urządzenia do określonych zadań. Wzorcowanie wag jest wymagane przez przepisy prawne oraz normy, takie jak PN-EN ISO 9001.

Kto może dokonywać wzorcowania wag?

Wzorcowanie wag może być wykonywane w laboratoriach akredytowanych lub nieakredytowanych – niezależnie jednak od ich statusu, powinny one posiadać wdrożony system zarządzania zgodny z normą PN-EN ISO/IEC 17025. Wymagane jest, żeby personel dokonujący wzorcowania przestrzegał zatwierdzonych procedur oraz kontrolował warunki, w jakich przeprowadzane jest wzorcowanie, ze szczególnym uwzględnieniem temperatury powietrza, jego wilgotności oraz ciśnienia, gdyż czynniki te mogą wpłynąć na zaburzenie wyników pomiaru. Po uzyskaniu wyników laboratorium przeprowadzające wzorcowanie wystawia świadectwo, w których zawarte są między innymi tabele błędów i niepewności pomiaru.

Jednym z uznanych na światowym rynku producentów wag i innych urządzeń pomiarowych jest francuska marka Precia Molen.