Metody dokonywania odpisów amortyzacyjnych

Możliwość „wrzucenia w koszty” działalności firmy rozmaitych wydatków pozwala sprawnie funkcjonować niejednemu przedsiębiorcy. Środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych nie można niestety bezpośrednio zaklasyfikować jako podstawy takich wydatków. Istnieje jednak możliwość uwzględnienia ich w kosztach podatkowych w postaci odpisów amortyzacyjnych, a na przeprowadzenie tego procesu są zasadniczo trzy sposoby.

Jednorazowo

Jednym z wariantów jest jednorazowy odpis amortyzacyjny, dokonywany zazwyczaj w ramach tzw. pomocy de minimis. Mogą z niej skorzystać mali podatnicy oraz ci, którzy dopiero co rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej, jeśli wybrane składniki majątku mające podlegać takiemu odpisowi zostały przez nich wprowadzone do ewidencji w tym samym roku podatkowym, a ich łączna wartość nie przekracza 50 tys. euro.

Częściej jednak spotkać się można z dokonywaniem odpisów amortyzacyjnych w trybie liniowym lub degresywnym. Podatnik sam zawczasu wybiera odpowiadającą mu metodę i nie może jej zmienić aż do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego. Niezależnie od wybranego sposobu, odpisu amortyzacyjnego można dokonać na koniec roku podatkowego, w systemie miesięcznym lub kwartalnym.

Metoda liniowa

W przypadku metody liniowej odpisów dokonuje się w równych ratach, których wartość określa wykaz stawek amortyzacyjnych (załącznik do ustawy o podatku dochodowym). Stawki te można niekiedy podwyższać, np. jeśli przedmioty odpisu eksploatowane są w szczególnie trudnych warunkach albo gdy podlegają wyjątkowo szybkiemu postępowi technicznemu.

Podatnik może również samodzielnie określić stawkę, jeśli odpisowi podlegać mają środki, które zostały włączone do ewidencji jako używane (a podatnik jest to w stanie wykazać) albo które zostały przez niego ulepszone (a wydatki poniesione na ulepszenie stanowiły odpowiedni odsetek wartości początkowej danego środka).

Metoda degresywna

Metoda degresywna zakłada w początkowym okresie wyższą wartość odpisu niż w przypadku metody liniowej i stopniowe jej pomniejszanie o wartość amortyzacji już dokonanej. – Odpis nie może być mniejszy, niż byłby w przypadku metody liniowej, a jeśli osiągnie tę wartość, dalsze postępowanie toczy się już zgodnie z jej regułami – dodaje jednak przedstawiciel biura rachunkowego Saldo z Dąbrowy Górniczej. Metody degresywnej nie stosuje się w przypadku żywego inwentarza, gruntów, budynków i lokali ani obiektów inżynierii lądowej i wodnej.

Pierwszego odpisu amortyzacyjnego można dokonać w pierwszym miesiącu następującym po tym, w którym wprowadzono dany środek lub wartość niematerialną i prawną do ewidencji. Ostatni zaś następuje w miesiącu, w którym kwota amortyzacji zrównuje się z wartością początkową jej przedmiotu, chyba że wcześniej przedmiot ten uległ sprzedaży bądź likwidacji.