Jakie wyróżniamy rodzaje uzupełnień protetycznych?

Choć zęby zbudowane są z bardzo trwałych tkanek – w tym szkliwa, które jest najtwardszym budulcem występującym w organizmie człowieka – to nie są niezniszczalne. Brak odpowiedniej higieny, rozwijające się choroby czy urazy mechaniczne mogą doprowadzić do ich zniszczenia lub całkowitego wypadnięcia. W takich przypadkach rozwiązaniem jest zastosowanie uzupełnień protetycznych. Wyróżnić możemy kilka ich rodzajów.

Uzupełnienia stałe i ruchome

Główną kryterium podziału uzupełnień protetycznych jest sposób ich mocowania w jamie ustnej. Biorąc to pod uwagę wyróżniamy protezy:

• Stałe – mocowane są przez stomatologia, zazwyczaj przy pomocy specjalnego cementu, pacjent nie ma możliwości wyjąć ich samodzielnie.
• Ruchome – pacjent może wyjąć protezę, co jest zresztą zalecane w czasie, kiedy proteza nie jest używana, na przykład na czas snu.

Różnice w konstrukcji oraz mocowaniu uzupełnień protetycznych stałych i ruchomych mają kluczowy wpływ na ich jakość, skuteczność działania oraz cenę. Generalnie protezy ruchome są rozwiązaniem tańszym i przez to bardziej przystępnym, z drugiej strony zapewniają mniejszy komfort noszenia i w mniejszym stopniu przeciwdziałają dolegliwościom wynikającym z występowania ubytków zębowych. Wymagane jest również ich okresowe dopasowanie do zmiany w układzie uzębienia lub całkowita wymiana. Protezy mocowane na stałe zapewniają dużo większy komfort noszenia, pacjent może z czasem zapomnieć, że w ogóle je ma, w dodatku są bardziej estetyczne i mniej podatne na uszkodzenia. Z drugiej strony ich wykonanie wymaga niekiedy poważnych ingerencji w tkanki jamy ustnej. Są również rozwiązaniem droższym. Poniżej opisy kilku typów uzupełnień protetycznych – wiele z nich znajdziemy w ofercie gabinetów stomatologicznych Art Dent.

Licówki

Mają postać cienkich, porcelanowych lub ceramicznych płytek, które przy pomocy specjalnego cementu mocuje się na zewnętrznych powierzchniach oszlifowanych w tym celu zębów. Stosowane są przede wszystkim do maskowania uporczywych przebarwień i uszkodzeń szkliwa, a także do korekcji kształtu i układu zębów, np. w przypadku diastem. Są bardzo popularne w kręgach show businessowych, ale może się na nie zdecydować każdy, kto chciałby poprawić wygląd swojego uśmiechu.

Korony zębowe

To kolejny rodzaj protezy stałej, mocowanej przy pomocy cementu. W przeciwieństwie do licówek, korony mają postać nakładki, która otacza cały ząb – do ich zamocowania konieczne jest wymodelowanie zęba poprzez zeszlifowanie go o 1-2 mm z każdej strony. Niegdyś powszechnie spotykanym rozwiązaniem były korony wykonywane z metali, takich jak stal czy nawet złoto, bądź z twardego tlenku cyrkonu. Ze względu na ich liczne wady, m.in. wywoływanie reakcji alergicznych czy zbyt wysoką twardość przyczyniającą się do niszczenia przeciwległych zębów, materiały te są dziś raczej rzadko stosowane. Zamiast nich preferowanym tworzywem jest porcelana lub ceramika, które nie uczulają, są bardzo trwałe, a przy tym bardzo dobrze imitują naturalny wygląd zęba. Korony zębowe stosowane są do rekonstrukcji zębów, które uległy poważnemu uszkodzeniu w wyniku choroby lub urazu, a także zębów po leczeniu kanałowym.

Mosty protetyczne

Kilka połączonych ze sobą koron zębowych nazywamy mostem protetycznym. Rozwiązanie to jest stosowane do wypełnienia rozległych luk w uzębieniu, otoczonych zębami własnymi pacjenta. Znajdujące się na dwóch końcach mostu korony pełnią funkcję filarów, na których cała proteza jest oparta – pomiędzy nimi znajdują się korony-przęsła, które wypełniają ubytek. W celu zamontowania mostu sąsiadujące z lukami zęby muszą zostać przygotowane poprzez oszlifowanie.

Protezy szkieletowe

To rodzaj protezy ruchomej pod postacią metalowej, otoczonej akrylem ramki, na której zamontowane są wykonane z wybranego tworzywa imitacje zębów. Protezy tego typu mocuje się na zębach sąsiadujących z ubytkiem przy pomocy specjalnych klamerek i zatrzasków.

Protezy akrylowe

W znacznej mierze wykonywane są z akrylu, dla wzmocnienia konstrukcji oraz zmniejszenia podatności na uszkodzenia często wyposażane są one w metalowy szkielet. W przeciwieństwie do protez szkieletowych, opierają się głównie na błonie śluzowej, co znacznie wpływa na obniżenie komfortu. Dużą zaletą protez akrylowych jest to, że są one tanie w porównaniu do innych rodzajów protez, niemniej należy pamiętać o ich okresowej wymianie w celu dopasowania do zmieniającego się układu uzębienia.

Dlaczego warto stosowanie uzupełnienia protetyczne?

Pojawiające się wraz z wiekiem, w wyniku chorób lub urazów ubytki zębowe bez wątpienia odbijają się niekorzystnie na wyglądzie twarzy. Niemniej problemy natury estetycznej nie są najważniejszą konsekwencją. Istotne jest również to, że w miejscu ubytku kość szczęki nie jest obciążona, nie pracuje i z czasem dochodzi do jej atrofii, czyli zaniku. To z kolei wpływa na osłabienia całego aparatu żucia – utrudnia prawidłowe rozdrabnianie pokarmu oraz artykulację. Dochodzić może również do skrzywienia zgryzu. W takim przypadku pacjentowi trudniej utrzymać prawidłową higienę jamy ustnej, co z kolei może przyczyniać się do kolejnych problemów, na przykład rozwoju próchnicy paradontozy. Dlatego tak ważne jest, żeby ubytki były uzupełniane jak najwcześniej, zanim dojdzie do atrofii.