Czym jest zakładowy plan kont? Z czego się składa?

Polskie prawo dopuszcza stosowanie różnych sposobów rozliczania działalności gospodarczej w zależności od specyfiki czy preferencji danej firmy. W przypadku większych przedsiębiorstw przeważnie wykorzystuje się rozbudowany system pełnej księgowości, w ramach której opracowywany jest zakładowy plan kont. Na czym dokładnie to polega i co warto wiedzieć na ten temat?

Zakładowy plan kont. Do czego to służy?

Zakładowym planem kont nazywamy zbiór kont, na których księgowane są operacje finansowe w danej firmie. Dotyczy to zwłaszcza większych przedsiębiorstw, które z racji swojej rozbudowanej struktury rejestrują dane finansowe na różnych kontach. Zakładowy plan kont, opracowany przez dobrego księgowego zgodnie z wytycznymi zawartymi w przepisach i dostosowany do specyfiki przedsiębiorstwa, w tym wielkości, potrzeb i formy prawnej danej jednostki, to ważny element systemu księgowego. Dzięki niemu można bowiem uporządkować informacje o operacjach finansowych, które będą wykorzystane do rozliczania, ale też do zarządzania przedsiębiorstwem.

Co zawiera zakładowy plan kont?

W zakładowym planie kont powinny znaleźć się symbole, najczęściej w formie numerycznej, przyporządkowane do poszczególnych wewnętrznych kont w danej firmie. W ten sposób możliwa jest ewidencja zarówno zasobów, w tym majątku trwałego i środków pieniężnych, jak i źródeł finansowania oraz rodzajów przeprowadzanych operacji.

Warto zaznaczyć, że w takim planie powinno się nie tylko zawrzeć wykaz kont, ale też określić zasady ich funkcjonowania i ewidencji danych finansowych. - Podkreśla przedstawiciel Kancelarii Finansowo-Księgowej LEX. - Istotną kwestią jest również podział planu kont na księgę główną, która obejmuje konta podstawowe, tzw. syntetyczne, oraz na konta pomocnicze mające charakter analityczny i służące do uszczegółowienia danych zawartych w księdze głównej.

Przeważnie firmy produkcyjne i usługowe korzystają z wzorcowych planów kont, w których uwzględnia się główne zespoły kont ponumerowane od 0 do 8. Są to:

• Majątek trwały – w tym konta na środki trwałe (np. nieruchomości), wartości niematerialne oraz prawne (m.in. patenty i prawa autorskie), finansowy majątek trwały oraz odpisy umorzeniowe, a także konta inwestycji.
• Środki pieniężne – konta gotówki z kasy i rachunków bieżących, kredyty, lokaty, konta walutowe.
• Rozrachunki i roszczenia, czyli konta wszelkiego rodzaju rozrachunków m.in. z odbiorcami dostawcami usług czy towarów, z urzędami państwowymi, np. z ZUS, z pracownikami, w tym z racji wypłacania wynagrodzeń, a także z tytułu pobierania zaliczek.
• Materiały i towary – konta rozliczania materiałów i towarów, a także usług i opakowań.
• Konta kosztów z uwzględnieniem ich specyfiki, np. na amortyzację, eksploatację materiałów, zużycie energii, korzystanie z usług czy wypłacanie wynagrodzeń i świadczeń.
• Koszty z uwzględnieniem rodzaju działalności, w tym programowe, wydziałowe, na zarząd itp.
• Produkty, w tym gotowe i nieukończone, rozliczenia międzyokresowe kosztów.
• Przychody – konta przychodów statutowych i finansowych oraz ich kosztów.
• Konta na fundusze, rezerwy, kapitały.

Tak przygotowany zakładowy plan kont, zawierający spis kont księgowych w formie numerycznej, pozwoli na efektywne tworzenie precyzyjnych analiz, bilansów i sprawozdań finansowych, a także deklaracji podatkowych.