Co warto wiedzieć o prawie do odprawy w pracy?

Stosunek pracy jest precyzyjnie regulowany przez obowiązujące przepisy, które określają zarówno warunki jego powstania, jak i kwestie związane z przebiegiem, a także zakończeniem. Zgodnie z zapisami prawa pracy rozwiązanie stosunku pracy może w niektórych sytuacjach dawać zatrudnionemu możliwość otrzymania odprawy pieniężnej. Warunki jej uzyskania są jednak związane z okolicznościami, w jakich doszło do zwolnienia.

Odprawa przy rozwiązaniu umowy o pracę

Odprawa przy rozwiązywaniu umowy o pracę to jednorazowe świadczenie, które ma charakter rekompensaty. Może ona zostać wypłacona pracownikowi w ściśle określonych przepisami prawa pracy sytuacjach. Jednym z rodzajów odpraw, które pracodawca zobligowany jest wypłacić pracownikowi, jest odprawa przysługująca w wypadku rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Odprawa taka przysługuje w przypadku zarówno zwolnień grupowych, jak i indywidualnych.

Ze zwolnieniami grupowymi mamy do czynienia w wówczas, gdy w ciągu 30 dni zwalnianych jest 10 pracowników w firmach zatrudniających do 100 osób, 10% załogi przy zatrudnieniu od 100 do 300 osób oraz 30 pracowników, jeżeli zatrudnienie przekracza 300 osób. W przypadku zwolnień indywidualnych liczyć się będzie to, czy za przyczyny odpowiada tylko pracodawca – mogą nimi być np. likwidacja stanowiska pracy lub ogłoszenie upadłości. Odprawa przy rozwiązaniu umowy o pracę będzie jednak wypłacona tylko w przypadku tych przedsiębiorstw, w których zatrudnionych jest co najmniej 20 osób. Zwolnienie może nastąpić zarówno za porozumieniem stron, jak i jednostronnie. Odprawa będzie przysługiwała zatrudnionym na umowie na czas nieokreślony, a także pracownikom mającym umowę na czas określony. Ponadto, w pewnych przypadkach odprawa przysługuje w przypadku złożenia pracownikowi wypowiedzenia zmieniającego, które skutkuje rozwiązaniem umowy o pracę z pracownikiem. Wysokość odprawy zależy od stażu pracy w konkretnym zakładzie.

Inne odprawy przysługujące pracownikom

Odprawa może też zostać wypłacona, jeśli rozwiązanie stosunku pracy ma związek z przejściem na rentę albo emeryturę. Wysokość odprawy według przepisów wynosi równowartość miesięcznego wynagrodzenia, firma może ją jednak zwiększyć. Odprawa emerytalna lub rentowa przysługuje niezależnie od rodzaju umowy o pracę.

Innym rodzajem odprawy jest odprawa pośmiertna, która jest wypłacana małżonkowi lub osobom uprawnionym do renty rodzinnej. Jej wysokość zależy od stażu pracy u ostatniego pracodawcy. Dla zatrudnionych krócej niż 10 lat będzie to wynagrodzenie jednomiesięczne, przy zatrudnieniu od 10 do 15 lat dwumiesięczne, a powyżej 15 lat trzymiesięczne.

Przepisy prawa oraz przepisy wewnątrzzakładowe, mogą przewidywać również innego rodzaju odprawy np. przyznane pracownikom w ramach programów dobrowolnych odejść (PDO).

Pomoc w kwestiach związanych z wypłatą należnych odpraw można otrzymać, korzystając z usług Kancelarii Radcy prawnego Wojciecha Chmuraka, specjalizującej się m.in. w prawie pracy i prawie ubezpieczeń społecznych.