Charakterystyka kruszyw bazaltowych

Polski krajobraz i gleba obfituje w różne rodzaje skał lub kruszyw, które z powodzeniem są stosowane w budownictwie. Jedną z takich skał jest, zaliczający się do skał wulkanicznych, bazalt. Ma on szerokie zastosowanie ze względu na jego estetykę oraz bardzo pożądane właściwości. Do czego można wykorzystać kruszywo bazaltowe?

Charakterystyka

Bazalt w formie nieobrobionej jest skałą dosyć drogą, głównie ze względu na relatywnie małe występowanie w stosunku do innych skał, specyficzne właściwości oraz sposób obróbki. Jest to skała wulkaniczna, a konkretnie – zastygłą lawą; oznacza to, że, w przeciwieństwie do np. żużlu, nie powstanie już więcej bazaltu niż to, co na ten moment kryje w sobie ziemia. W Polsce mimo to bazaltu nie brakuje – jego połacie występują głównie na Śląsku i na południu kraju. Rejon ten należy do tzw. środkowoeuropejskiej prowincji bazaltowej. Właściwości bazaltu są bardzo dobre – jest on odporny na wietrzenie (zarówno fizyczne, jak i chemiczne), ma dużą wytrzymałość na ściskanie i ścieralność. Na tyle dużą, że praktycznie w ogóle nie ulega rozkładowi. Mimo tego bazalt można topić – w końcu jest to zastygła lawa (tzw. skała wulkaniczna wylewna), którą po poddaniu odpowiedniej temperaturze można znów upłynnić i wykonywać z niej odlewy. Ma również bardzo charakterystyczną cechę – oddzielność słupową, która powstaje w wyniku oziębiania, kurczenia się i w efekcie pękania zastygającej lawy.

Naturalny bazalt jest bardzo twardy – wśród skał jest odpowiednikiem korundu, minerału używanego do cięcia szkła. Przerobiony na kruszywo traci część swoich właściwości estetycznych i charakterystyczny kształt, zatem jego cena maleje, a ilość zastosowań w postaci kruszywa wzrasta.

Zastosowanie kruszywa

Natomiast jednym z najczęstszych zastosowań kruszywa bazaltowego jest budowa nasypów drogowych lub kolejowych. Równie częstym zastosowaniem jest umacnianie dróg poprzez wykonywanie tzw. mieszanki bitumicznej, w której skład wchodzi właśnie topiony bazalt. Stosuje się go tam również za względu na dużą odporność na wilgoć oraz niskie i wysokie temperatury (zmiana właściwości zachodzi dopiero przy 500°C). Te cechy, jak również odporność na miażdżenie i brak reaktywności alkalicznej powodują, że wykorzystuje się go też przy wytwarzaniu betonu mostowego. Dzięki łatwości obróbki można otrzymać kruszywo o różnych frakcjach, a jego dystrybucją zajmują się wyspecjalizowane przedsiębiorstwa, takie jak np. Kruszywa Polskie.