Rodzaje zaworów hydraulicznych

Układ hydrauliczny jest zespołem komponentów, które tworzą zamknięty system wypełniony cieczą roboczą. Warunkiem prawidłowej pracy takiego układu jest nie tylko zapewnienie przepływu tej cieczy, ale również skierowanie jej we właściwym kierunku i sprężenie do uzyskania wymaganego poziomu ciśnienia. W sterowaniu przepływem oraz innych związanych z jego pracą zadaniach istotną rolę pełnią zawory hydrauliczne.

Zawory sterujące kierunkiem przepływu

Pojęcie zaworu jest doskonale znane nawet małym dzieciom. Ten niewielki element można znaleźć w każdej instalacji, w której jest transportowany czynnik gazowy lub ciecz. Zawory można znaleźć przy domowych wymiennikach ciepła (grzejnikach), przy bateriach kuchennych i łazienkowych, licznikach wody lub gazu, kuchenkach i pralkach, urządzeniach sanitarnych i w dziesiątkach innych miejsc. Są one również niezbędne w układach hydraulicznych, w których odpowiadają za wiele zadań. Do najważniejszych i najczęściej wykorzystywanych zaliczają się zawory sterujące kierunkiem przepływu cieczy. Ich rolą jest zarówno otwieranie przepływów pożądanych, jak i zamykanie tych, którymi ciecz nie powinna płynąć. Zawory z tej kategorii są też wykorzystywane do rozdzielania strumienia cieczy i kierowania jej do dwóch lub więcej miejsc docelowych. To ostatnie rozwiązanie pozwala za pomocą jednej pompy obsługiwać pracę kilku siłowników. W ofercie firmy HydroWorks, która specjalizuje się w hydraulice siłowej, znalazły się m.in. rozdzielacze ręczne trój-, cztero-, sześciu- i ośmiodrogowe, a także różne warianty zaworów kulowych. Do najczęściej spotykanych w tej kategorii należą:

• zawory odcinające,
• rozdzielacze hydrauliczne.

Zawory sterujące ciśnieniem

Poza kierunkiem przepływu ważnym parametrem cieczy w układzie hydraulicznym jest jej ciśnienie. Zbyt wysokie może prowadzić do uszkodzenia niektórych elementów układu (np. do pękania węży). Zbyt niskie nie dostarczy zaś odpowiedniej porcji energii, niezbędnej do pracy urządzenia. W regulacji ciśnienia pomagają specjalne zawory przelewowe lub reduktory ciśnienia. Działanie zaworu przelewowego jest bardzo proste. Moduł jest wyposażony w specjalną sprężynę, która stawia opór do określonej granicy nacisku. Jeśli ciśnienie w układzie jest wyższe i wywołuje większy nacisk, zawór otwiera się i powoduje przelanie nadmiaru medium do zewnętrznego zbiornika. Alternatywą dla modeli przelewowych są zawory sekwencyjne. Ogólnie grupę zaworów sterujących ciśnieniem można podzielić na:

• zawory redukcyjne,
• zawory przełączające,
• zawory maksymalne (przelewowe i bezpieczeństwa),
• zawory regulujące ciśnienie.

Zawory sterujące natężeniem przepływu

Trzecia grupa zaworów stosowanych w układach hydraulicznych odpowiada za intensywność przepływu cieczy. Są to modele przypominające te w domowych kranach, w których przekręcenie kurka pozwala na otwarcie strumienia o małej lub dużej sile. Do najpopularniejszych, montowanych w niemal każdym układzie hydraulicznym, zaliczają się zawory dławiące. Ich zadanie sprowadza się do odcinania możliwości przepływu cieczy w określonym kierunku poprzez zewnętrzne ustawienie położenia. Zawory hydrauliczne dławiące często mają formę kombinowaną dławiąco-zwrotną. W takiej konstrukcji wewnętrzna kulka zamyka się lub otwiera pod naporem cieczy. W efekcie przepływ jest możliwy w jednym kierunku. Wśród zaworów sterujących natężeniem przepływu wyróżnia się:

• zawory dławiące,
• dzielniki strumienia,
• regulatory przepływu.

Te ostatnie są dostępne w wersji z kompensacją ciśnienia, a niekiedy również z zaworem zwrotnym.

W szerokiej gamie zaworów hydraulicznych można też znaleźć wiele innych rozwiązań. Są to modele kombinowane, które łączą różne funkcje w jednym urządzeniu. Dostępne są zawory dławiąco-zwrotne o kącie 90 stopni, zamki hydrauliczne jedno- i dwustronnego działania, zawory przeciążeniowo-blokujące, krańcowe, regenerujące i wiele innych modeli.