Ile kosztuje regeneracja silnika samochodowego? Kalkulator wydatków

Silnik samochodowy jest obok skrzyni biegów najbardziej złożonym urządzeniem mechanicznym montowanym w samochodzie. Po przekroczeniu przewidzianej przez producenta żywotności traci on stopniowo swe parametry, działając coraz mniej efektywnie. Zużyty silnik, podobnie jak ten, który uległ uszkodzeniu wskutek awarii lub niewłaściwej eksploatacji, można regenerować. Opcja ta umożliwia przywrócenie pełnej sprawności, ale też jest korzystna finansowo i zasadna ekologicznie.

Dlaczego silniki spalinowe z czasem potrzebują regeneracji?

Silnik spalinowy jest urządzeniem, którego podzespoły pracują w ekstremalnych warunkach.  Wszystkie części składowe jednostki napędowej poddane są wysokim zmiennym obciążeniom termicznym oraz mechanicznym. Choć do wykonania poszczególnych elementów  wybierane są materiały, których charakterystyka gwarantuje poprawną pracę w opisanych warunkach to jednak ciągle producenci dokonują modyfikacji w zakresie  poprawiania osiągów oraz zmniejszania zużycia paliwa, a także redukcji kosztu produkcji. Przekłada się to na korzystanie z tańszych rozwiązań konstrukcyjnych a to sprawia , że długo eksploatowane urządzenia coraz rzadziej przekraczają określony przez producenta resurs, czyli ilość czasu, przez którą zachowują swoją  sprawność. Nowoczesne silniki o wysokich parametrach źle znoszą także wszystkie zaniedbania ze strony użytkownika oraz konieczność długiego działania w niekorzystnych warunkach np. przy utrzymywaniu wysokich obrotów czy częstym bardzo gwałtownym ich zmienianiu. Wszystko to sprawia, że źle traktowane lub wysłużone silniki ulegają awariom, które w wielu przypadkach powodują, że jednostki napędowe wymagają kompleksowej regeneracji – zauważa ekspert z firmy  JURGAL, specjalizującej się w kompleksowej regeneracji silników spalinowych oraz zaawansowanej obróbce metalu.

Powody awarii silnika mogą być różne i wynikać zarówno z wad materiałowych poszczególnych części, niskiej jakości używanych materiałów smarnych i uszczelnień, a także nieprawidłowego serwisowania. Trzeba pamiętać, że praca wszystkich ruchomych podzespołów składających się na jednostkę napędową – m.in. tłoków, wału korbowego, wałka rozrządu czy zaworów – wiąże się z powstawaniem znacznego tarcia. By ograniczyć jego skutki związane z generowaniem dużej ilości ciepła, poszczególne elementy muszą być dobrze smarowane środkiem o odpowiedniej lepkości i dobrze tolerujące wysokie temperatury. Używany w tym celu olej silnikowy „wyrównuje” mikroskopijne chropowatości materiału, tworząc warstwę filmu, który umożliwia poprawny  poślizg. Olej z czasem ulega zużyciu – pojawiają się w nim zanieczyszczenia spowodowane stale postępującym, choć w normalnych warunkach nieznacznym ścieraniem poruszających się powierzchni, a także drobiny, które mogą dostawać się do silnika wraz z powietrzem. Problemem stają się także spalane wskutek zbyt wysokiej temperatury cząsteczki oleju, z których część tworzy zawiesinę, a część przylega do powierzchni metalowych elementów, prowadząc się do powstania tzw. nagaru. Jeśli użytkownik pojazdu lub innej maszyny nie przestrzega zalecanych przez producenta silnika okresów wymiany oleju silnikowego i jego filtra wraz z filtrem powietrza i paliwa przyczynia się to do szybszego zużycia jednostki napędowej.

Równie destrukcyjny wpływ na stan jednostki napędowej ma stan układu chłodzenia, który jest odpowiedzialny za równomierne odprowadzanie ciepła. Zatkane osadami kanały czy niewłaściwe parametry zużytego chłodziwa  prowadzą do przegrzania, które skutkuje  spalaniem oleju, a także zatarciem się poszczególnych części np. panewek wału korbowego, wałka rozrządu albo pierścieni tłoków. Problem stanowią też uszkodzenia mechaniczne i ukruszenia różnych elementów. Nawet niewielkie fragmenty metalowych części powodują powstawanie głębokich rys np. na wewnętrznych ścianach cylindrów, które obniżają ciśnienie i wpływają na osiągi, a z czasem powiększając się, nierzadko prowadzą do całkowitego zniszczenia silnika. Trzeba pamiętać, że każdy większy fragment pojawiający się w szybko poruszającym się układzie współpracujących ze sobą podzespołów prowadzi  do rozległych awarii, jak choćby przy zerwaniu paska lub łańcucha rozrządu.

Do zużywania się silnika często objawiającego się spadkiem mocy, nadmiernym poborem oleju czy głośnymi stukami  pojawiającymi się w określonych zakresach obrotów w znacznym stopniu przyczynia się nieodpowiednia  eksploatacja. Użytkownicy nie zawsze pamiętają o tym, że olej silnikowy musi osiągnąć odpowiednią temperaturę, by móc prawidłowo smarować wszystkie części, które tego wymagają. Zmuszanie pojazdu do gwałtownych przyspieszeń tuż po uruchomieniu zimnego silnika źle wpływa na stan jednostki napędowej. Podobne skutki  wywiera  ciągłe dynamiczne pokonywanie krótkich dystansów, co  sprawia, że do zimnego silnika trafiają duże dawki paliwa. Przy nierozgrzanym oleju może się ono przedostawać przez przestrzeń między pierścieniem a cylindrem, co znacznie przyspiesza zużycie, wypłukując i rozcieńczając środek smarny.

Jakie są opcje w razie poważnego uszkodzenia lub zużycia silnika i jaki będzie poziom związanych z nimi kosztów?

Zarówno bardzo zużyty silnik, jak i taki który uległ awarii, wymaga podjęcia decyzji, co do sposobu jego kompleksowej naprawy. Do wyboru są w takiej sytuacji zwykle trzy opcje – zakup nowego silnika, kupienie silnika używanego albo regeneracja silnika samochodowego, który w wielu przypadkach po naprawie może być nadal eksploatowany. Każda z możliwości rodzi jednak zupełnie inne następstwa finansowe i daje odmienne perspektywy, jeśli chodzi o przewidywany czas możliwej  eksploatacji pojazdu. Zakup nowego silnika oznacza zawsze bardzo duży wydatek, nawet jeżeli kupuje się jednostkę pozbawioną osprzętu. W zależności producenta i modelu auta nowa jednostka napędowa to wydatek od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Tak wysoki koszt oznacza często przekroczenie wartości auta, co stawia pod znakiem zapytania ekonomiczny sens całej operacji.

Znacznie tańsze będzie kupno używanego silnika. W takim przypadku ceny zaczynają się już od paru tysięcy złotych, a ich pułap jest uzależniony od stanu technicznego  jednostki napędowej i jej wieku. Choć takie rozwiązanie oznacza mniejszy wydatek, to główną przeszkodą są trudności w ustaleniu stanu nabywanego silnika.  W celu oceny stanu należy dokonać oględzin i dokładnych pomiarów, często wymagających kosztownego, a przy niektórych konstrukcjach ryzykowanego demontażu. Ze względu na niepewny stan techniczny trudno też oszacować, czy inwestycja będzie opłacalna. Używany silnik w bardzo dobrym stanie i korzystnej cenie dość ciężko znaleźć, a w ogólnym rozrachunku trzeba uwzględnić też to, że jego stan techniczny można zweryfikować dopiero po zakupie, może się więc okazać, że wydane pieniądze zostały całkowicie zmarnowane.

Kolejną możliwością jest regeneracja uszkodzonego silnika. Dzięki odpowiednim procesom można w ten sposób przywrócić sprawność zużytego lub zepsutego silnika przy znacznie niższych kosztach i pełnej gwarancji przywrócenia parametrów roboczych. Doświadczone firmy zajmujące się naprawami silników są w stanie precyzyjnie określić koszt regeneracji już podczas oględzin technicznych  tuż po demontażu silnika. Nawet gdyby okazało się w takiej sytuacji, że zniszczenia są zbyt duże, jedynym wydatkiem będą koszty demontażu i samej diagnozy, które w porównaniu z zakupem używanej jednostki napędowej nie będą zbyt duże. Łączny koszt regeneracji silnika zależy od jego rodzaju oraz typu i skali uszkodzeń. Kompletna regeneracja będzie jednak pod względem kosztów porównywalna z ceną, jaką trzeba by zapłacić za silnik używany w dobrym stanie technicznym, choć dokładne oszacowanie skali wydatków będzie możliwe tylko przez specjalistów oceniających skalę zniszczeń i potrzebnych zabiegów.

Które elementy silnika są najczęściej poddawane regeneracji?

Regeneracja silnika może obejmować wiele rozmaitych procesów  w zależności od skali zniszczenia lub zużycia eksploatacyjnego. Do najczęściej wykonywanych zabiegów należy honowanie  cylindrów i wymiana pierścieni, a także zamontowanie nowych tłoków w przypadku usuwania  głębszych rys. W sytuacji, gdy zniszczenia są bardzo rozległe, możliwe jest przeprowadzenie tulejowania cylindrów. Podczas wykonywania honowania  cylindrów ( szlifu ) są one poddawane wstępnemu wytaczaniu. Z ich ścianek zbierana jest cienka warstwa materiału, zwykle nieprzekraczająca 0,25-0,5 mm. Następnie metal jest poddawany procesowi honowania, w którego trakcie powierzchnia jest dodatkowo wygładzana, a na ściankach wykonuje się specjalne szlif krzyżowy gwarantujący rozprowadzanie oleju silnikowego w przestrzeni między pierścieniem tłoka a ściankami cylindra. Operacja tulejowania cylindrów polega na wyjęciu z bloku silnika starych, uszkodzonych tulei i zastąpienie ich nowymi. 

Innym często wykonywanym zabiegiem są naprawy głowicy. W tym przypadku zwykle dochodzi do konieczności wymiany uszkodzonych gniazd zaworów, prowadnic, ale również usunięcia skutków pęknięcia głowicy, np. w wyniku nagłej zmiany temperatury lub przegrzania elementu. Sposobami naprawy pęknięć i ubytków w głowicach jest spawanie i późniejsze ewentualne napawanie, a po obu tych procesach odpowiednie wygładzenie wnętrza, po tych procesach następuje odpowiednia obróbka powierzchni. Procesem, który jest wymagany  do zapewnienia szczelnego połączenia między regenerowaną głowicą a blokiem silnika, jest wykonanie planowania powierzchni. 

Stosunkowo często wykonywanymi zabiegami niezbędnymi przy naprawie i regeneracji silników jest także odtwarzanie zerwanych gwintów oraz wykręcanie uszkodzonych świec żarowych. Równie potrzebnym zabiegiem jest wymiana a panewek montowanych na wale korbowym – głównych i korbowodowych, a także na wałku rozrządu. Wymaga to odpowiedniego przygotowania bloku silnika poprzez osiowanie podpór, na których od tej strony opiera się wał korbowy. Poza wymianą panewek wykonuje się  regenerację stopek i główek korbowodu oraz szlifowanie czopów. Jest to  istotne ponieważ  przy dużych prędkościach obrotowych nawet niewielkie odchylenia czy różnice masy powodują nieprawidłowe działanie i przyspieszone zużycie.

Warto pamiętać, że przed przystąpieniem do wykonywania kolejnych czynności niezbędnych do naprawy silnika jest on poddawany dokładnym oględzinom i diagnozie, która pozwala na oszacowanie kosztów regeneracji. Bardzo skrupulatnie jest sprawdzana szczelność poszczególnych elementów oraz ich wymiary.